16ος Αιώνας	1/1
	Η μεσογειακή πολιτική της Βενετίας από το τέλος του 15ου αιώνα μέχρι τη νίκη της Ναυπάκτου (1571)
	Μεταξύ του τέλους του 15ου αιώνα και της αρχής του 16ου η Βενετία χάνει τα ναυτικά πρωτεία της στη Μεσόγειο εξαιτίας της αύξησης της οθωμανικής και της ισπανικής επιρροής. Σε αυτή τη μικρή χρονική περίοδο οι Τούρκοι αρχίζουν να φρουρούν το Αιγαίο για να υπερασπίσουν το εμπόριό τους από τις επιθέσεις των χριστιανών σταυροφόρων και των πειρατών. Το 1517, επανακτούν τη Συρία και την Αίγυπτο και το 1522 καταλαμβάνουν τη Ρόδο. Ακόμα πιο σημαντική για τους Τούρκους είναι η κατάληψη του Αλγερίου το 1529 από τον Khair ad-din (Χαϊρεντίν), Έλληνα στην καταγωγή και πιο γνωστού στη Δύση σαν Μπαρμπαρόσα (Κοκκινογένης). Έτσι η οθωμανική αυτοκρατορία απλώνει τον έλεγχό της στις ακτές της νότιας Μεσογείου, από την Αλβανία έως το Μαρόκο. Η εξάπλωση της ισπανικής ναυτικής δύναμης ήταν ανάλογη με την τουρκική. Το 1501-3 πραγματοποιήθηκε η κατάκτηση της Νάπολης και το 1509 η αφαίρεση των λιμανιών της Puglia από τη Βενετία. Ο Κάρολος των Αψβούργων, που έγινε αυτοκράτορας το 1509 με το όνομα Κάρολος E', κατάφερε το 1535 να οδηγήσει εναντίον της Τύνιδας το μεγαλύτερο στόλο που είδε ποτέ η Μεσόγειος. Μπροστά στη δημιουργία και την ενίσχυση αυτών των δύο δυνάμεων, η Βενετία ακολουθεί μια προσεκτική διπλωματική πολιτική, αναζητώντας μια πολύ δύσκολη ισορροπία, κυρίως μετά το 1527, όταν με τη λεηλασία της Ρώμης, ο Κάρολος ο E' είχε γίνει ο αναμφισβήτητος κυρίαρχος της Ιταλικής Χερσονήσου. Το 1537-40 και το 1570-73, η Βενετία είναι σύμμαχος των Αψβούργων στις σταυροφορίες εναντίον των Τούρκων με επικεφαλής τον Κάρολο τον Ε' και το γιο και διάδοχό του, το Φίλιππο B'. Στον πρώτο από τους δύο πολέμους, ο χριστιανικός στόλος του Γενουάτη Andrea Doria υπέστη μια βαριά ήττα στην Πρέβεζα . Η αναξιοπιστία του αρχηγού και η σαφής πρόθεση του Καρόλου να μην ενισχύσει τη θέση της Βενετίας στην Ελλάδα, αναγκάζουν τη Βενετία να υπογράψει μια ξεχωριστή συνθήκη ειρήνης το 1540. Η έκβαση του πολέμου υπονομεύει τη διεθνή αίγλη της Βενετίας εξαιτίας των συνεχών λεηλασιών από τους Τούρκους και από την αφαίρεση όλων των κτήσεων των Ενετών ευγενών στα νησιά του Αιγαίου και τη βόρεια Κρήτη. Αντίθετα, το 1571, η χριστιανική συμμαχία με επικεφαλής τον Don Giovanni της Αυστρίας πέτυχε μια μεγάλη νίκη στη Ναύπακτο , μπλοκάροντας την οθωμανική επέκταση και σώζοντας από την τουρκική κατάκτηση τα Ιόνια νησιά και τη Δαλματία, που ήταν υπό ενετικό έλεγχο. Και αυτός ο πόλεμος κατέληξε με μια ταπεινωτική ειρήνη για τη Βενετία. Ο Φίλιππος Β' ενδιαφερόταν να έχει τη Βενετία ως σύμμαχο εναντίον των Τούρκων, αλλά δεν σκόπευε να ευνοήσει την πολιτική της επέκταση στη Μεσόγειο. Η Βενετία επιτυγχάνει έτσι την ειρήνη, αλλά με τίμημα την απώλεια της Κύπρου.
	Ένα ιδεατό ταξίδι στις ενετικές ιστορικές πηγές Πορεία: η Βενετία και η Ανατολή (15ος αι. - 18ος αι.) © 1996 Κοινοπραξία VENIVA